اخبار جدید

خبر خوب این است که اختلال دوقطبی قابل درمان است. با ترکیبی از روش‌های درمانی، افراد مبتلا به اختلال دوقطبی می‌توانند علائم خود را کنترل کرده و به زندگی باثبات و پرمعنایی دست یابند. در این مقاله، به بررسی موثرترین درمان‌های اختلال دوقطبی می‌پردازیم.

۱. دارو درمانی

ستون اصلی درمان اختلال دوقطبی، مصرف داروهای تجویزی توسط پزشک متخصص است. داروهای مختلفی بر اساس نوع و شدت علائم فرد تجویز می‌شوند. برخی از انواع اصلی داروهای مورد استفاده در درمان اختلال دوقطبی عبارتند از:

• تثبیت کننده‌های خلق و خو (Mood Stabilizers): این دسته از داروها به منظور پیشگیری از نوسانات خلقی و برقراری تعادل در خلق و خوی فرد تجویز می‌شوند. لیتیوم (Lithium) یکی از شناخته‌شده‌ترین تثبیت‌کننده‌های خلق و خو است که برای درمان و پیشگیری از دوره‌های مانیا و افسردگی در اختلال دوقطبی کاربرد دارد. سایر داروهای این دسته شامل لاموتریژین (Lamotrigine) و والپروات سدیم (Valproate Sodium) هستند.
• داروهای ضدافسردگی (Antidepressants): در برخی موارد، به خصوص در دوره‌های افسردگی اختلال دوقطبی، ممکن است پزشک برای بهبود علائم افسردگی، داروهای ضدافسردگی تجویز نماید. با این حال، مصرف این داروها به تنهایی در اختلال دوقطبی توصیه نمی‌شود، چرا که ممکن است خطر بروز دوره مانیا را افزایش دهد.
• داروهای ضد روان‌پریشی (Antipsychotics): این داروها اغلب برای درمان علائم مانیا، مانند هذیان (توهم)، بی‌قراری شدید و کاهش نیاز به خواب، تجویز می‌شوند. همچنین در برخی موارد، از داروهای ضد روان‌پریشی به صورت ترکیبی با تثبیت‌کننده‌های خلق و خو برای کنترل علائم استفاده می‌شود.

۲. روان درمانی

روان‌درمانی نقش مهمی در کنار دارو درمانی در روند بهبود افراد مبتلا به اختلال دوقطبی ایفا می‌کند. انواع مختلفی از روان‌درمانی برای این اختلال وجود دارد که هر کدام بر جنبه خاصی از بیماری تمرکز می‌نمایند. برخی از رویکردهای اصلی روان‌درمانی در اختلال دوقطبی عبارتند از:

• درمان شناختی-رفتاری (CBT): این رویکرد درمانی به فرد کمک می‌کند تا الگوهای فکری و رفتاری ناسازگار مرتبط با اختلال دوقطبی را شناسایی و اصلاح نماید. با یادگیری مهارت‌های مقابله‌ای سالم، فرد می‌تواند با استرس و نوسانات خلقی به شکل مؤثرتری کنار بیاید.
• درمان بین فردی و روابط اجتماعی (IPT): این نوع از روان‌درمانی بر بهبود روابط فرد با اطرافیان و حل تعارضات ناشی از اختلال دوقطبی تمرکز دارد. با برقراری ارتباطات مؤثرتر و ایجاد یک سیستم حمایتی قوی، فرد می‌تواند با چالش‌های ناشی از بیماری بهتر مقابله نماید.
• آموزش خانواده (Family Psychoeducation): در این نوع از درمان، اعضای خانواده فرد مبتلا به اختلال دوقطبی در مورد بیماری و نحوه حمایت از عزیز خود آموزش می‌بینند. آگاهی از علائم هشداردهنده دوره‌های مانیا و افسردگی و برقراری ارتباط مناسب با فرد بیمار، می‌تواند به پیشگیری از بحران و بهبود روند درمان کمک شایانی نماید.

سایر روش‌های درمانی

علاوه بر دارو درمانی و روان‌درمانی، روش‌های دیگری نیز می‌توانند به عنوان درمان‌های مکمل در مدیریت علائم اختلال دوقطبی مؤثر باشند، از جمله:

• تحریک مغزی با جریان مستقیم خفیف (tDCS): این روش درمانی نوین با اعمال جریان الکتریکی ضعیف و کنترل‌شده به مغز، می‌تواند به تنظیم فعالیت‌های مغزی و بهبود علائم خلقی در اختلال دوقطبی کمک نماید.
• درمان با نور (Light Therapy): قرار گرفتن در معرض نور مصنوعی با شدت بالا در فصول کم‌نور، می‌تواند به بهبود تنظیم چرخه خواب و بیداری و کاهش علائم افسردگی در اختلال دوقطبی کمک کند.
• ورزش درمانی: فعالیت بدنی منظم فواید بسیاری برای سلامت روان دارد. ورزش می‌تواند به کاهش استرس، بهبود خلق و خو و ارتقای کیفیت خواب در افراد مبتلا به اختلال دوقطبی کمک نماید.
• رعایت سبک زندگی سالم: داشتن خواب کافی، تغذیه متعادل، مدیریت استرس و اجتناب از مصرف مواد مخدر و الکل، از جمله عوامل مهم در پیشگیری از نوسانات خلقی و حفظ ثبات روانی در اختلال دوقطبی به شمار می‌روند.

اهمیت پایبندی به درمان

روند درمان اختلال دوقطبی اغلب نیازمند مصرف بلندمدت دارو و شرکت مستمر در جلسات روان‌درمانی است. قطع ناگهانی دارو یا رها کردن جلسات درمانی می‌تواند خطر عود علائم و بازگشت دوره‌های مانیا یا افسردگی را افزایش دهد.

متخصص روانپزشک بر اساس شرایط و نیازهای فرد، بهترین برنامه درمانی را طراحی و تنظیم خواهد نمود. همکاری نزدیک فرد مبتلا به اختلال دوقطبی با پزشک و روان‌درمانگر، در دستیابی به ثبات خلقی و بهبود کیفیت زندگی نقش بسزایی دارد.

اختلال دوقطبی وضعیتی است که بر تنظیم خلق و خوی فرد تأثیر می‌گذارد. اما خوشبختانه، با بهره‌گیری از روش‌های درمانی مؤثر، از جمله دارو درمانی، روان‌درمانی و سایر مداخلات، افراد مبتلا به اختلال دوقطبی می‌توانند علائم خود را کنترل کرده و به زندگی باثبات و پرمعنایی دست یابند. تشخیص زودهنگام، پیروی از برنامه درمانی تجویز شده توسط بهترین دکتر اختلال دوقطبی و داشتن سبک زندگی سالم، از عوامل کلیدی در موفقیت درمان اختلال دوقطبی به شمار می‌روند.